26 Eylül 2008 Cuma

Çin Seddi...Bilgi ve Resimleri...

Uzaydan bakıldığında ince, uzun bir dere gibi görülebilen, insan eliyle yapılmış tek eser olan Çin Seddi kuzeybatısı boyunca uzanan dünyanın en uzun savunma duvardır. Kalıntıları Po Hay körfezinde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho nehrini ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.
İlk set, M.Ö.7. yüzyılda Chu Krallığı tarafından, günümüzdeki Henan eyaletinde yapılmış olup fazla uzun değildir. M.Ö.3. yüzyılda Hun, Tunguz ve Moğolların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını korumak için İmparator Qin Shin Huang (Çe-Huang-Ti), burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi. M.Ö.221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirek uzattı. M.Ö.3. yüzyıldan M.S.17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur.
Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 10.000 kilometreyi bulur. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 3.000 kilometrelik settir. Ancak asıl inşaat, M.Ö.221 ile M.S.608 yılları arasında yapılmıştır.
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Genellikle duvarın yüksekliği 7-10 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Duvar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya imkan verecek şekilde bir kaç sıra halinde yapılmıştır.
Çin Seddi, en uzun sürede yapılan ve en çok insan çalıştırılan yapıdır. M.S.555'te Beijing ile Datong arasındaki 500 km.lik duvarın yapımında 1.800.000 kişi çalıştırılmıştır. Badaling dağının üzerinden geçen seddin sadece 200 metrelik kısmını yapmak için bile binlerce kişi çalıştırılmış ve bu kişilerin isimleri bir taşa yazılmıştır.
Dünyanın “7 Harikası” ndan biri olarak adlandırılan Çin Seddi, uzun bir geçmişe sahip ve en büyük çaplı askeri savunma projesidir. Güneybatıdaki Gansu eyaletinde bulunan Jiayuguan’dan başlayıp, Bohay körfezindeki Şanhayguan’da sona eren Çin Seddi’nin uzunluğuyla ilgili farklı iddialar bulunmaktadır. Çinli tarihçilere göre, Çin Seddi’nin uzunluğu 6 bin kilometre olup, Çinli arkeologların kuzeybatıdaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve doğudaki Şandong eyaletinde buldukları ve Çin Seddi’ne ait olduklarını iddia ettikleri bölümlerle seddin uzunluğu 7200 kilometreyi bulmaktadır.

Çin Seddi' nin yapım tarihi, M.Ö 9.yüzyıla uzanır. Zamanın Orta Çin krallıkları, kuzeydeki etnik grupların saldırılarını engellemek için, sınırlarda bulunan, duman işaretlerinin verildiği kule ve kaleleri birbirlerine setlerle bağlamışlardır. Çin tarihinde yaşanan İlkbahar ve Sonbahar ile Savaşan Devletler dönemlerinde, krallıklar arasında sürekli savaşlar yaşanırmış ve büyük devletler birbirlerinden korunmak için, sınırlarındaki dağlara setler inşa etmişler.
Dalgalanan dağların sırtları boyunca inşa edilen Çin Seddi'nin, dış tarafı uçurum olup, duvarlarının çoğunluğu, büyük tuğlalar, toprak ve küçük taşlarla dolu çuvallardan yapılmıştır. Duvar yüksekliği yaklaşık 10 metre, genişliği 4-5 metre arasındadır. Dört atın yan yana yürüyebildiği bu genişlik, askerlerin hareketlerine, tahıl ve silahların nakliyesine elverişli olarak yapılmıştır.
Çin Seddi'nde belli aralıklarla kuleler bulunmaktadır. Askerler, bu kulelerde dinlenir, silahlar ve tahıllarda bu kulelerde korunurmuş. Düşmanlar gelince, kulelerde yakılan ateşten çıkan dumanlarla savaş işareti verilirmiş.
Günümüzde, Çin Seddi'nin askeri işlevi kalmamasına rağmen, kendine özgü mimari güzelliği, herkes tarafından hayranlıkla karşılanır. Çok muhteşem ve görkemli olan Çin Seddi, kuş bakışıyla, uçan büyük bir ejderha gibi görünmektedir.Yakından bakıldığında, görkemli kuleleri, dimdik merdivenleri ve dağ sırtında uzanan dalga şeklindeki yüksek duvarlarıyla, büyük sanatsal cazibe sergiler.
Çin Seddi tarihi ve kültürel önemiyle, yüksek turizm değerine sahiptir. Çin'de şöyle bir söz vardır: "Çin Seddi'ne çıkmayanlar, gerçek adam sayılmaz". Çinli ve yabancı turistler, de Çin Seddi'ne çıkmış olmaktan gurur duyarlar. Çin Seddi 1987 yılında, "Çin'in Sembolü" olarak "Dünya Mirasları Listesi"ne alınmıştır.
Unesco tarafından belirlenen Dünya Kültür Mirasları Listesi'nde bulunan 730 yer arasında, Çin'den, Çin Seddi dahil olmak üzere 29 tarihi değer bulunmaktadır. Bunlardan biri de Terra Cotta müzesidir.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder